Γνωστό από την αρχαία Αίγυπτο, όπου ή θεραπευόταν με ένα
είδος θυμιάματος, και από την εποχή του Ιπποκράτη που επίσημα το ονόμαζε
«λαχάνιασμα». Η πρώτη βιβλιογραφική αναφορά γίνεται το 1873 και από το 1905
ξεκίνησε η φαρμακευτική αγωγή που εξελίχθηκε έως τα σημερινά φάρμακα.
Αξιοσημείωτο ότι τις δεκαετίες 1930 έως και 1950 θεωρούνταν ψυχοσωματική
ασθένεια.
Στην Ελλάδα το 8,6 % του γενικού πληθυσμού φαίνεται ότι
πάσχει από άσθμα. Υπάρχει ανομοιογένεια όσον αφορά την γεωγραφική του κατανομή
λόγω διαφορετικών κλιματολογικών συνθηκών αλλά και αλλεργιογόνων ανά την
Ελλάδα.
Τι είναι όμως ακριβώς το άσθμα; Είναι μία χρόνια
φλεγμονώδης νόσος των βρόγχων με τα εξής χαρακτηριστικά:
- Αναστρέρψιμη απόφραξη των αεροφόρων οδών
- Χρόνια κυτταρική φλεγμονή
- Βρογχική υπεραντιδραστικότητα
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Φανταστείτε το αναπνευστικό σύστημα μέσα στους πνεύμονες
ως ένα ανάποδο κούφιο ελαστικό δένδρο. Ο κορμός είναι η τραχεία και τα κλαδιά είναι οι βρόγχοι.
Όταν εισπνέουμε αέρα, αυτός από τη μύτη κατεβαίνει στο φάρυγγα και από εκεί
στην τραχεία. Από εκεί μοιράζεται σε όλες τις διακλαδώσεις των βρόγχων μέχρι
την τελική μονάδα ( τελικά βρογχιόλια ) όπου ο αέρας συναντά πολύ λεπτά αγγεία
και παραδίδει το οξυγόνο στο αίμα. Όλο το τραχειοβρογχικό δένδρο εσωτερικά
καλύπτεται από βλεννογόνο δηλαδή συγκεκριμένα κύτταρα που προστατεύουν με
διάφορους τρόπους τον πνεύμονα από τις εξωτερικές επιθέσεις. Ένας από αυτούς
τους τρόπους είναι η παραγωγή βλέννας που τελικά αποβάλλεται με φυσιολογικό
τρόπο απομακρύνοντας έτσι πολλά από τα μικροσωματίδια που εισπνέουμε με τον
αναπνεόμενο αέρα.
Τι συμβαίνει όμως στο άσθμα;
Τι συμβαίνει όμως στο άσθμα;
Τα διάφορα αλλεργιογόνα, οι
περιβαλλοντικοί ρύποι, οι ιοί και οι ερεθιστικές ουσίες προκαλούν φλεγμονή στη βλεννογόνο των βρόγχων του πνεύμονα. Δηλαδή
συγκέντρωση συγκεκριμένων κυττάρων που συσσωρεύονται για να καταπολεμήσουν τα
βλαβερά εξωτερικά ερεθίσματα. Η φλεγμονή με τη σειρά της προκαλεί οίδημα
(πρήξιμο) στη βλεννογόνο με αποτέλεσμα να «στενεύει» ο χώρος από όπου περνά ο
αέρας κατά την αναπνοή. Η ίδια η φλεγμονή αλλά και η μη σωστή λειτουργία του
ανοσοποιητικού συστήματος οδηγούν σε αυτό που ονομάζουμε υπεραντιδραστικότητα, με αποτέλεσμα να παράγεται
πολλή περισσότερη βλέννη από το κανονικό και ο οργανισμός να μην προλαβαίνει να
την αποβάλει. Με αυτόν τον τρόπο επιδεινώνεται η στένωση, επειδή οι μύες που περιβάλλουν
τους βρόγχους συσπώνται ανώμαλα και τους κλείνουν με αποτέλεσμα ο αέρας να
περνά με δυσκολία και να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος με επαναλαμβανόμενα
επεισόδια συμπτωμάτων που ονομάζονται ΑΣΘΜΑ.
Ποιες είναι οι αιτίες για όλο αυτό;
Η επιστημονική κοινότητα κατατάσσει το άσθμα σε δύο
κατηγορίες:
ΕΞΩΓΕΝΕΣ:
εμφανίζεται
σε μικρή ηλικία και έχει αλλεργική βάση
ΕΝΔΟΓΕΝΕΣ: εμφανίζεται στη μέση ηλικία και δεν έχει
ξεκάθαρο αιτιολογικό παράγοντα
Στο πρώτο όταν ένα αλλεργιογόνο (πχ. γύρη, περιβαλλοντικοί ρύποι, ακάρεα σκόνης )
εισέλθει στον οργανισμό, προκαλεί μία αντίδραση από ορισμένα κύτταρα που
ονομάζονται μαστοκύτταρα. Αυτά όταν έρθουν σε επαφή με το αλλεργιογόνο παράγουν
ισταμίνη και έτσι ξεκινά όλος ο μηχανισμός του άσθματος. Οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του άσθματος είναι οι
εξής:
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΙ
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
- γενετική προδιάθεση
- ατοπία ( αλλεργική προδιάθεση )
- υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων
- φύλο
- παχυσαρκία
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ
– ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
- Αλλεργιογόνα του σπιτιού
- Αλλεργιογόνα εξωτερικού χώρου
- Εργασιακός χώρος
- Κάπνισμα
- Περιβαλλοντικοί ρύποι
- Λοιμώξεις από ιούς και παράσιτα
- Αριθμός των μελών της οικογένειας
- Διατροφή
- Φάρμακα
Το άσθμα ως χρόνια νόσος παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις.
Κατηγοριοποιείται σε ήπιο, μέτριο, σοβαρό και πολύ σοβαρό/μη
ελεγχόμενο άσθμα ανάλογα με την ένταση, τη διάρκεια, τη συχνότητα
των συμπτωμάτων αλλά και τους εκλυτικούς παράγοντες.
Τα κύρια συμπτώματα του είναι:
- Βήχας
- Συριγμός ( σφύριγμα ) κατά την εισπνοή ή/και την εκπνοή
- Δύσπνοια
- Σφίξιμο στο στήθος
Μία από τις θεωρίες που εξετάζεται σήμερα ως αιτιολογικός
παράγοντας του άσθματος είναι η μη ισορροπημένη λειτουργία του ανοσοποιητικού η
οποία οδηγεί στην υπερβολική του αντίδραση όταν αυτό έρχεται σε επαφή με
εξωτερικούς παράγοντες. Το ανοσοποιητικό σύστημα που είναι η άμυνα του
ανθρώπινου οργανισμού αποτελείται από 2 σκέλη. Το ΤΗ1 και το ΤΗ2. Σε ένα πλήρως
υγιές άτομο τα δύο αυτά σκέλη λειτουργούν σε ισορροπία. Στο άσθμα το σκέλος ΤΗ2
εκφράζεται ( αντιδρά ) υπερβολικά σε διάφορα περιβαλλοντικά ερεθίσματα (
αλλεργική αντίδραση ) και ως ένα από τα αποτελέσματα στην προκειμένη είναι επαναλαμβανόμενα επεισόδια βήχα, συριγμού και
δύσπνοιας. Η παγκόσμια ιατρική κοινότητα και ιδίως οι ανοσολόγοι προσπαθώντας
να βρουν λύσεις στην καταπολέμηση των αλλεργιών αλλά και του άσθματος μελετούν
τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η ισορροπία των δύο αυτών σκελών
του ανοσοποιητικού.
Τα μέχρι τώρα κλασσικά φάρμακα για το άσθμα (βρογχοδιασταλτικά – κορτικοστεροειδή), στοχεύουν στην ύφεση των συμπτωμάτων κατά την διάρκεια των κρίσεων και στον έλεγχο της μη επανεμφάνισης τους αλλά δεν λαμβάνουν εντελώς υπόψη τους φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς ( σύστημα TH1- TH2 ), ή την τροποποίηση άλλων αιτιολογικών παραγόντων όπως αλλαγή περιβάλλοντος, τρόπου ζωής και διατροφής. Τα κλασσικά φάρμακα επίσης δεν στερούνται δυσάρεστων και μακροχρόνιων παρενεργειών.
Θα λέγαμε ότι χρειάζεται ένας συνδυασμός όλων αυτών για να
επιτύχουμε καλύτερο έλεγχο ου άσθματος και να προλάβουμε τυχόν κρίσεις, ιδίως
τους χειμερινούς μήνες όπου ένας από τους αιτιολογικούς παράγοντες είναι οι
ιώσεις και την άνοιξη όπου τα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα προκαλούν έξαρση των
ασθματικών κρίσεων.
Ένας γενικός κανόνας θα ήταν η αλλαγή κάποιων καθημερινών
συνηθειών όπως η διακοπή του καπνίσματος, ο καλός καθημερινός αερισμός του
σπιτιού, η πλήρης αποφυγή γνωστών αλλεργιογόνων αλλά και αλλαγές στις
διατροφικές συνήθειες.
Μία άριστη προσθήκη στο καθημερινό μας διαιτολόγιο, ικανή να βοηθήσει αποτελεσματικά στην μείωση των ασθματικών κρίσεων αλλά και ίσως να επέμβει μακροχρόνια στο ανοσοποιητικό σύστημα επαναφέροντας το σε ισορροπία είναι το μανιτάρι γανόδερμα αλλά και το cordyceps.
Μία άριστη προσθήκη στο καθημερινό μας διαιτολόγιο, ικανή να βοηθήσει αποτελεσματικά στην μείωση των ασθματικών κρίσεων αλλά και ίσως να επέμβει μακροχρόνια στο ανοσοποιητικό σύστημα επαναφέροντας το σε ισορροπία είναι το μανιτάρι γανόδερμα αλλά και το cordyceps.
Το μυκήλιο του γανοδέρματος ανάμεσα στις δραστικές του
ουσίες περιέχει τριτερπενοειδή (οργανικές ουσίες). Μία από αυτές, το γανοδερικό
οξύ C βρέθηκε μετά από
μελέτες ότι έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και επιπλέον προλαμβάνει την
απελευθέρωση ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα ( ευθύνεται για την εμφάνιση
αλλεργικού άσθματος ). Άλλες μελέτες δείχνουν ότι οι πολυσακχαρίτες που
περιέχονται στο γανόδερμα αλληλεπιδρούν με το ανοσοποιητικό σύστημα και είναι
ικανοί να αποκαταστήσουν την ισορροπία ανάμεσα στα δύο σκέλη του
ανοσοποιητικού.
Δημοσιευμένες μελέτες επίσης για το Cordyceps δείχνουν πολύ θετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με μέτριο και σοβαρό άσθμα όταν αυτοί το κατανάλωσαν συστηματικά.
Δημοσιευμένες μελέτες επίσης για το Cordyceps δείχνουν πολύ θετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με μέτριο και σοβαρό άσθμα όταν αυτοί το κατανάλωσαν συστηματικά.
Τα δύο αυτά μανιτάρια ΔΕΝ αποτελούν φάρμακα αλλά τροφές.
Παρόλα ταύτα αν κάποιος που πάσχει από άσθμα αποφασίσει να τα εντάξει στη
διατροφή είναι απαραίτητη η λήψη
λεπτομερούς ιστορικού από
εξειδικευμένο προσωπικό, η εξατομίκευση της δοσολογίας καθώς και η
παρακολούθηση του ασθενούς για να υπάρξει βέλτιστο αποτέλεσμα. Επίσης ΔΕΝ
διακόπτεται η κλασσική φαρμακευτική αγωγή κατά την κατανάλωση του γανοδέρματος
και του cordyceps.
Το παρόν άρθρο έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και δεν αποτελεί ιατρική καθοδήγηση. ΜΗΝ σταματάτε για κανένα λόγο την φαρμακευτική αγωγή που σας έχει υποδείξει ο θεράπων ιατρός σας.
Για οποιεσδήποτε επιπλέον πληροφορίες ή διευκρινήσεις
επικοινωνήστε μαζί μας.
Άννα Βασίλα-Παπαγαβριήλ
Ιατρός - Γανοθεραπεύτρια
Blogger Comment
Facebook Comment